فرزندان ما از زمانی که حسرت کتابخواندن را بین جمعهای خانوادگی حس میکنند، مدام میپرسند که چند سال دیگر به مدرسه میروند و سن ۷ سالگی برایشان دروازهای است برای ورود به دنیای جدید. بسیاری از کودکان و نوجوانان هم منتظر سن تکلیف هستند. اگر شیرینی مسئولیت بعد از تکلیف را برای بچهها به درستی شرح داده باشیم و اگر جشنهای تکلیف پی در پی بچههای فامیل را زیاد دیده باشند و احساس کنند که آن ها چقدر بزرگ شدهاند و چقدر مورد اعتماد قرار گرفتهاند که از طرف خدا برای آنکه احکام الهی را رعایت کنند، انتخاب شدهاند، آن وقت از شما میپرسند: «جشن تکلیف من کی است؟»
ما روزهای بزرگ زندگیمان را جشن میگیریم؛ جشن تولدهای هر ساله، جشن شکوفهها برای ورود به مدرسه، جشن الفبا برای کودکی که خواندن آموخته است، جشن فارغالتحصیلی، جشن ازدواج و بسیاری از موقعیتهای فردی دیگر که ممکن است هر خانوادهای آن روز را برای اعضای خود جشن بگیرد. یکی از این جشنها، جشن تکلیف است؛ روزی که بهطور رسمی دختر یا پسر ما به دایره بندگان مسئول خداوند وارد میشود و بهطور مستقیم مورد خطاب خدا قرار میگیرد و مخاطب بایدها و نبایدهای دینی و شرعی میشود.
سید ابن طاووس از محدثین بزرگ شیعه نخستین کسی بوده که برای فرزند خود جشن تکلیف برگزار کرده و در اینباره نوشته است: «سزاوار چنین است که روز تشرف به شرف تکلیف را از بزرگترین عیدها قرار دهد، زیرا آن، اصل و اساس تمام عید هاست، هم در دنیا و هم در آخرت، و سایر عیدها فرع آن هستند. پس باید تاریخ این روز را حفظ کرده و وقت و ساعت تشرف به تکلیف را ضبط کند که هر سال در چنین روزی به شکر و ثنای مالک ارحمالراحمین و مدح بارگاه فراگیر او قیام کرده و به وظیفه عبودیت و بندگی بپردازد و به اهل حاجت و بینوایان صدقه دهد، چنانکه شایسته ایام سرور و بشارتها و عیدهاست».
پایان ۹ سال قمری دخترها و پایان ۱۵ سال قمری پسرها سن شرعی برای رسیدن به تکلیف است. سعی کنید تا جایی که امکان دارد دقیقا در همان روز رسیدن به تکلیف، برای بچهها جشن عبادت بگیرید. باید از چند ماه قبل از رسیدن به آن روز با دختر یا پسر خود درباره این مسئله حرف بزنید و او را سر ذوق بیاورید. این دیگر هنر شماست که چگونه او را منتظر و ذوق زده نگه دارید.
باید به او بگویید که از این زمان به بعد است که فرد متعهد میشود به صورت رسمی واجبات را انجام دهد و از محرمات دوری کند، بهصورتی که از این زمان به بعد عدمرعایت احکام برای او نافرمانی خداوند بهحساب میآید. باید برای فرزندتان توضیح دهید که در این روز او باید با خداوند قرارداد ببندد، به طوری که تا به حال به صورت کارآموز و امتحانی، عبادات و دستورات دینی مخصوص خودش را انجام می داده است، از این زمان با خدا قرار میگذارد که بر انجام دستوراتش متعهد شود.
اگر گرفتن جشن عبادت برای شما در روز مخصوص خود به هر دلیلی امکانپذیر نیست، به عنوان پیشنهاد میتوانید جشن تکلیف را به ماه شعبان سالی که فرزندتان به سن تکلیف میرسد، موکول کنید. از این جهت که این ماه پر از ایام شادی اهلبیت (ع) است که میتواند مجلس شما را پرنورتر و معنویتر کند و هم میتوانید برای فرزند خود با توجه به این که باید همه روزههای خود را در ماه رمضان بگیرد، شروع مناسبی را رقم بزنید.
همان طور که میدانید کودکان از ابتدا روزه کله گنجشکی میگیرند و همیشه این بحث که یک روز درمیان روز بگیرند یا هر روز، در خانهها وجود داشته است اما مطمئن باشید که اگر به آن ها بگویید که از این به بعد باید روزه های خود را کامل و تمام بگیرند خوشحال میشوند چون فکر میکنند که دیگر بزرگ شدهاند و در زمینه عبادت با بزرگترهای خود فرقی ندارند.