نماز قضا برای اموات و شرایط اجاره‌ای آن
محبت و رحمت بی‌پایان پروردگار نسبت به بندگان، باعث شده است که درهای مغفرت و قبولی اعمال، حتی پس از مرگ نیز گشوده بماند. یکی از نمودهای این رحمت، اجازه‌ای است که برای جبران نمازهای فوت‌شده‌ی فرد درگذشته داده شده است. یعنی پسر بزرگ خانواده یا شخص دیگری که با توافق مالی برای این کار مأمور می‌شود، می‌تواند نمازهای فوت‌شده‌ی متوفی را به نیابت از او بخواند.
با این حال، انجام این کار، قوانین و شرایط خاصی دارد که لازم است پیش از اقدام، از آن‌ها آگاه باشید. در این مطلب، شما را با مهم‌ترین احکام مرتبط با نمازهای قضای اموات و شرایط اجیر شدن برای انجام آن آشنا می‌کنیم.
پاسخ به پرسش‌های رایج درباره نماز قضای اموات و نماز استیجاری (بازنویسی‌شده)
سؤال ۱: خانمی ۵۰ ساله هستم و قصد دارم نمازهای قضا شده‌ی پدر مرحومم را بخوانم. آیا می‌توانم این نمازها را با استفاده از صندلی و میز به جا آورم، در حالی که نمازهای شخصی‌ام را بدون این وسایل می‌خوانم؟
پاسخ: اگر برای خواندن نماز روی زمین یا به حالت ایستاده ناتوان هستید، استفاده از صندلی و میز برای انجام این نیابت اشکالی ندارد.
سؤال ۲: آیا یک مسلمان اهل سنت می‌تواند به جای فردی شیعه نماز استیجاری بخواند، البته با رعایت احکام شیعیان؟
پاسخ: خیر، نیابت در این حالت جایز نیست.
سؤال ۳: فردی که دچار تکرر ادرار است، آیا می‌تواند به عنوان اجیر برای انجام نماز قضا اقدام کند؟
پاسخ: انجام این کار برای چنین فردی بنابر احتیاط واجب مناسب نیست.
سؤال ۴: چند سال پیش به درخواست شخصی، مبلغی را برای خواندن نماز قضا دریافت کرده‌ام، اما اکنون نه مبلغ دقیق را به یاد دارم و نه نام و نشانی از آن فرد در دست است. چه باید کرد؟
پاسخ: در این صورت وظیفه‌تان این است که نمازها را به نیت صاحب اصلی وجه بخوانید. اگر توان انجام آن را ندارید، فرد دیگری را برای این کار اجیر کنید.
سؤال ۵: آیا شخصی که زیاد دچار شک در نماز می‌شود می‌تواند نماز استیجاری بخواند؟
پاسخ: اگر این شک‌ها در حد وسواس نیست، انجام این نوع نماز اشکال ندارد، اما فرد وسواسی صلاحیت این کار را ندارد.
سؤال ۶: در صورتی که تنها دارایی میت خانه‌ای باشد که خانواده‌اش در آن زندگی می‌کنند، و از سوی دیگر، نماز و روزه‌ای از او باقی‌مانده باشد و پسر بزرگ هم به دلیل مشغله نتواند قضا را به جا آورد، آیا باید خانه را بفروشند؟
پاسخ: فروختن خانه الزامی نیست، ولی انجام نماز و روزه‌های قضا شده همچنان بر عهده پسر بزرگ است، مگر اینکه میت وصیت کرده باشد که از ثلث دارایی‌اش برای گرفتن اجیر استفاده شود و آن مقدار برای جبران عبادات فوت‌شده کافی باشد.
سؤال ۷: اگر پدر عمداً عبادات خود را ترک کرده باشد، آیا باز هم قضای آن بر عهده پسر بزرگ‌تر قرار می‌گیرد، حتی اگر سال‌ها عبادت نکرده باشد؟
پاسخ: اگر ترک نماز و روزه از روی عصیان و طغیان بوده، انجام قضا بر پسر واجب نیست. اما مستحب است از روی احتیاط این اعمال را به جا آورد.
سؤال ۸: آیا شخصی که به دلیل نقص جسمی نمی‌تواند تمام اجزاء و شرایط نماز را درست انجام دهد، می‌تواند به جای فرد متوفی نماز استیجاری بخواند؟
پاسخ: بنابر احتیاط واجب، شخصی که در انجام صحیح نماز ناتوان است، نمی‌تواند به عنوان نایب استیجاری نماز بخواند. البته انجام این نمازها به صورت تبرعی (بدون دریافت مزد) مانعی ندارد. همچنین پسر بزرگ در صورت ناتوانی، می‌تواند نمازها را نشسته بخواند.
سؤال ۹: پدرم در قید حیات است اما نماز قضا دارد و خودش قادر به انجام آن‌ها نیست. آیا من به عنوان پسر بزرگ می‌توانم اکنون نمازهای قضا را به نیابت او بخوانم یا فردی را اجیر کنم؟
پاسخ: انجام نماز قضا به نیابت از فرد زنده، چه توسط خود فرزند و چه به وسیله اجیر، صحیح نیست و اثر شرعی ندارد.
جهت در خواست برگزاری روزه نماز قضا برای متوفی کلیک کنید
